9. sierpnia 1903
Koronacja Św. Piusa X.

Ceremonia Koronacji Papieża.

W niedzielę, 9-go sierpnia, odbyła się w bazy­lice ś. Piotra majestatyczna ceremonia koronacji nowo obranego Papieża Jego Świątobliwości Piusa X. Przy olbrzymim udziale wiernych ceremonia trwała do godziny 1 ½ popołudniu.

Z wielu uroczystości, które dawniej, gdy Ko­ściół posiadał jeszcze własne państwo, następowały po wyborze nowego Papieża, zachował Leon XIII jedną tylko: koronację. Obrzęd ten nie jest właści­wie konieczny dla nadania Papieżowi władzy, jest on tylko formalnością i jako taki może być nawet zupełnie pominięty. Chociaż jednak nowo wybrany Papież wchodzi w posiadanie całej swej władzy z chwilą dokonanego wyboru, niemniej jednak utarł się zwyczaj, że Papież pontyfikat swój liczy nie od dnia wyboru, jeno od dnia koronacji. Zazwyczaj też Papież nie wydaje przed koronacją żadnych buli ani breve. Jeśli zaś konieczną jest rzeczą wy­danie bulli, nim w sposób uroczysty zostanie tiara włożona na skronie papieskie, wówczas ta część zawieszonej u pergaminu pieczęci, która okazuje rysy twarzy ukoronowanego Papieża, pozostaje pusta, a bulla zowie się „połowiczną“ (bulla dimidiata).

Nie zmniejsza to, jednakże w niczym prawnego działania bulli, przeciwnie ma ona tę samą ważność, co bulla zupełna.

Papieże koronują się potrójną koroną, t. zw. tiarą.

Aż do wieku VIII posługiwali się papieże tyl­ko mitrą, jak inni biskupi. Od czasu jednak, gdy zostali władcami Rzymu, obwiedziono mitrę symbo­lem władzy świeckiej, złotą obręczą. To połączenie symbolów obu władz da się historycznie wykazać od czasów Mikołaja IV, prawdopodobnie jednak dawno już przedtem było w używaniu.

Około połowy XI w. dodano drugą obręcz zło­tą, do czego przyłączyła się wreszcie za Urbana V trzecia. Na szczycie półkulistej tiary znajduje się symbol kuli ziemskiej z krzyżem. Potrójna liczba okalających tiarę koron ma wyobrażać potrójną władzę Papieża: a mianowicie jego władzę „wiąza­nia” i „rozwiązywania^” win na ziemi, a wreszcie władzę świecką nad państwem kościelnym.

Ze względu na ten ostatni szczegół nie przy­wdziewa Papież tiary przy pełnieniu obrządków li­turgicznych. Wówczas na skroniach jego spoczywa zwykła biskupia infuła. Tiary używa Papież wów­czas, gdy występuje równocześnie w roli króla, lub też, gdy przedsiębierze ważny jakiś akt, należący do jego jurysdykcji.

Dawniej uroczystość koronacji papieskiej roz­poczynała się Mszą solenną w kościele ś Piotra, po czym w loggii ś. Piotra dokonywano właściwego obrzędu. Leon XIII zaprowadził zmianę o tyle, że zarówno sama Msza, jak sam obrzęd, odbyły się w kaplicy Sykstyńskiej.

Do kościoła przybywa Papież na niesionym przez trabantów krześle (sedia gestatoria). Mistrz ceremonii,  stanąwszy przed nim, trzykrotnie pali przy­sposobione w tym celu klaki, zwracając się do Pa­pieża ze słowami; „Ojcze ś., tak przechodzi chwała tego świata!^„ (Pater sancte, sic transit gloria mundi). W ten sposób, w myśl starego rytuału, przypomi­nają Papieżowi znikomość doczesnej mocy—w chwili, właśnie, gdy osiągnął najwyższą godność, jaką czło­wiek posiąść może.

W kaplicy Sykstyńskiej celebruje Papież oso­biście Mszę solenną, dla której na ten tylko wypa­dek dodano rozmaite specjalne ceremonie. Tak po Confiteor trzej kardynałowie-biskupi odmawiają mo­dły, w których błagają Ducha ś., by użyczył swego natchnienia nowo wybranemu Papieżowi: Następnie zasiada Papież znowu na sedia i przyjmuje od naj­starszego z kardynałów pallium. Przywdziawszy je, odbiera od kardynałów hołd przepisany.

Po kolektach śpiewa się dla tego obrzędu ustanowioną litanię, przy czym kardynał-diakon wy­wołuje trzykrotnie imię Chrystus, dwukrotnie imię Maryja, a po jednym razie imiona różnych Świę­tych, chór zaś odpowiada ciągle: Tu illum adiuva! (Wspieraj go). Następnie diakonowie odczytują epi­stołę i ewangelię naprzód w łacińskim, potem w gre­ckim języku. Użycie obu mów liturgicznych przy Mszy koronacyjnej Papieża ma przypomnieć jedność wiary całego Kościoła. Po Agnus Dei zasiada Pa­pież na tronie. Podaną mu hostię dzieli on na trzy części: dwiema komunikuje obu swych asystentów, trzecią sam spożywa.

Po ukończeniu Mszy ś., przyozdobiony tiarą, zasiada Ojciec ś. na papieskim tronie. Teraz przy­chodzi kolej na ceremonię ukoronowania. Drugi z rzędu najstarszy kardynał zbliża się do Papieża, aby zdjąć mu mitrę. Odbiera ją najstarszy z kar­dynałów, wkłada na głowę Papieża i mówi: „Przyj­my tę tiarę, zdobną trzema koronami i wiedz, że jesteś ojcem książąt i królów, kierownikiem świata, Namiestnikiem Pana naszego Jezusa Chrystusa, któ­remu cześć i chwała na wieki. Amen. “

Na tym kończy się obrzęd koronacji.

Dawniej w kilka dni po niej udawał się Pa­pież do kościoła Laterańskiego, uważanego za ma­cierz kościołów rzymskich, by wziąć ją uroczyście w posiadanie. Dla Rzymian był to dzień niezwykle solenny; całe miasto wylęgało przed starożytną świątynią, by witać nowego następcę Piotra ś.

Ponieważ jednak od czasu wydarcia Papieżowi władzy świeckiej, nie opuszcza on Watykanu, — objęcie Lateranu w posiadanie odbywa się obecnie za pośredni­ctwem jednego z kardynałów, bez żadnej uroczystości.

z: JEGO ŚWIĄTOBLIWOŚĆ PIUS X PAPIEŻ. SZKIC BIOGRAFICZNY,
Warszawa. 1903